Miliardy przyjaciół o których nawet nie wiesz, że ich masz

Coraz więcej dowodów naukowych i badań wskazuje na ogromny wpływ bakterii zamieszkujących nasze jelita na nasze zdrowie i samopoczucie.

Komórki probiotyczne będąc w kontakcie z wypustkami limfocytów przekazują im impulsy regulujące układ odpornościowy. Aż 70–80% komórek naszego układu odpornościowego znajduje się w jelitach.

Te szczepy probiotyczne, które wykazują zdolność do mocowania się do nabłonka jelit i jego zasiedlania, wchodzą w symbiozę z ludzkimi komórkami. Kontaktują się one przez wypustki komórkowe z zakończeniami ludzkich komórek odpornościowych oraz komórek nerwowych i pobudzają je do efektywnej pracy.

Specjalne szczepy, odpowiednio dobrane pod kątem ich właściwości genetycznych i fizjologicznych, potrafią znacznie więcej niż tylko uzupełniać florę jelitową – potrafią skutecznie zasiedlać nabłonek jelit i dzięki temu pobudzać nasz układ odpornościowy do wytwarzania przeciwciał i czynników immunomodulujących lub wyciszać nadmierną reakcję immunologiczną (alergie, choroby autoimmunologiczne).

• Działanie antybiotyczne – chronią nabłonek jelit przed zasiedlaniem przez bakterie chorobotwórcze oraz wytwarzają substancje o charakterze antybiotyków.
• Działanie osłonowe – wzmacniają szczelność błony śluzowej jelit, co uniemożliwia przenikanie do środka organizmu toksyn bakteryjnych, alergenów i wirusów. Ma to szczególne znaczenie w alergii pokarmowej i w zespole jelita drażliwego.
• Działanie odżywcze – pomagają w trawieniu laktozy, wchłanianiu składników mineralnych (żelaza i magnezu) i wytwarzają niektóre witaminy (wit. B12 i K). Wspomaganie odporności - pełnią ważną rolę w regulacji systemu immunologicznego.

Na rynku znajduje się obecnie wiele produktów deklarujących właściwości probiotyczne, ale tylko nieliczne mogą pochwalić się udokumentowanymi genetycznie szczepami o odpowiednich właściwościach fizjologicznych, w tym odpornością na antybiotyki i zdolnością do mocowania się do nabłonka jelit.

W jelitach występują tysiące rodzajów bakterii. Jest to bardzo złożone środowisko. Niektóre bakterie występują tam stale, inne są dostarczane z pożywieniem i tylko przechodzą przez system trawienny. Kiedy spożywamy żywność, trawimy składniki odżywcze, ale również mikroorganizmy, których część stanowią patogeny. Mikroflora jelitowa jest zbiorczą nazwą wszystkich mikroorganizmów obecnych w jelitach.

Organizm ludzki automatycznie wie jak chronić się przed patogenami. Tę rolę pełni system odpornościowy. System odpornościowy działa w całym organizmie, jednak jelita mają również duże znaczenie. Jest to dość oczywiste zważywszy na wszystkie obecne tam mikroorganizmy.

Komórki biorące udział w funkcjach odpornościowych zwane są komórkami odpornościowymi. Ich zadaniem jest odróżnić organizmy patogenne od nieszkodliwych w jelitach. Komórki te pełnią dwie role:

• Tworzą przeciwciała zapobiegające przyklejaniu się patogenów do ścian jelita.
• Zapobiegają nadmiernej odpowiedzi immunologicznej, na przykład na bakterie normalnie występujące w jelitach lub składniki odżywcze.

Naukowcy europejscy badali mikroflorę u niemowląt. Przed urodzeniem dziecko rozwija się w środowisku wolnym od drobnoustrojów: jego przewód pokarmowy jest również pozbawiony drobnoustrojów. Po urodzeniu następuje zasiedlanie jelit przez bakterie z zewnątrz; skład flory bakteryjnej stabilizuje się po około dwóch latach. Obecnie nie znamy wszystkich mikroorganizmów, które przemieszczając się przez układ pokarmowy kolonizują jelito we wczesnym okresie życia. Ludzki organizm wybiera bakterie, które zostaną tam na całe życie. Każdy z nas ma swoją własną kompozycję bakterii jelitowych.

Między mikroflorą a systemem odpornościowym występują ciągłe interakcje. Badania w tym zakresie pokazują, że mikroflora ma wiele funkcji i wszystkie one nie są jeszcze znane. Jednak naukowcy zaczynają wyjaśniać niektóre z nich, jak na przykład:

• uczestnictwo w funkcji trawienia,
• działanie na metabolizm cholesterolu,
• przeciwdziałanie zasiedlaniu się innych szkodliwych mikroorganizmów,
• tworzenie przeciwciał zapobiegających przyklejaniu się patogenów do ścian jelita,
• zapobieganie obronnej odpowiedzi organizmu na bakterie normalnie występujące w jelitach lub składniki odżywcze (odpowiedź obronna przeciw składnikom odżywczym powoduje alergię),
• wpływ na układ nerwowy poprzez tzw. oś jelitowo-mózgową.

Probiotyki są żywymi mikroorganizmami. Dostają się one do jelit razem z pokarmami, znane są też ich dobroczynne oddziaływania na bakterie rezydujące we florze jelitowej. Jest to niezbędne kryterium uznania organizmu za probiotyczny.

Wyróżniono ponad dwadzieścia kryteriów charakteryzujących te szczególne mikroorganizmy, które mają działanie probiotyczne. Środowisko badaczy zgadza się co do pięciu z nich:

• pochodzenie ludzkie,
• brak szkodliwości,
• odporność na kwasy i żółć,
• zdolność do przeżycia procesów technologicznych i okresu przechowywania,
• dowiedziony dobroczynny wpływ na zdrowie.