Czy to może być objaw Zespołu jelita drażliwego (IBS)?

Zespół jelita drażliwego (z ang. IBS - Irritable Bowel Syndrome) jest jedną z najczęściej występujących i jednocześnie najmniej poznanych chorób układu trawiennego. Nadal nie poznano bowiem w pełni przyczyn wywołujących to schorzenie

Podstawowymi objawami tego schorzenia jelita, pojawiającymi się zwykle u osób pomiędzy 20 a 40 rokiem życia, są bóle brzucha połączone z zaburzeniami rytmu wypróżnień. Utrzymywanie się tych dolegliwości przez 3-4 miesiące jest podstawą do zdiagnozowania IBS, jeśli lekarz wykluczy inne tzw. somatyczne przyczyny tych objawów.

Bólom brzucha o zmiennym nasileniu i lokalizacji (najczęściej jednak dotyczących rejonu podbrzusza) towarzyszy biegunka, zaparcia lub naprzemienne występowanie biegunki i zaparcia (zależnie od typu IBS) uczucie niepełnego wypróżnienia. Na ogół wypróżnienie przynosi chwilową ulgę, dolegliwości ustępują. Jednocześnie jednak chory często miewa irytujące wrażenie, iż było to wypróżnienie niepełne i w jelicie pozostała jeszcze część stolca.

Zestaw objawów uzupełniają wzdęcia wywoływane nadmiarem gazów jelitowych, odczuwalne nawet mimo braku powiększenia obwodu brzucha, a także nudności, niekiedy bóle krzyża, mięśni, stawów oraz częste oddawanie moczu i zaburzenia ginekologiczne. Towarzyszące temu dyskomfort i  lęk sprawiają, że pacjent cierpiący na IBS bywa mocno zdezorientowany i nie potrafi określić natury swoich dolegliwości jelit, co może nawet prowadzić do depresji lub fobii społecznej (np. unikania sytuacji towarzyskich, podróży itp.) utrudniając codzienne funkcjonowanie w przypadku gdy postać zespołu jelita drażliwego jest przewlekła a stresująca sytuacja może tylko nasilać dolegliwości.

Lekarze diagnozujący u swoich pacjentów zespół drażliwego jelita skupiają się przede wszystkim na leczeniu farmakologicznym. Pozostałe metody bywają często z braku czasu pomijane, a są one równie istotne, jeśli nie istotniejsze. Metody te, czyli techniki relaksacyjne, zmiany dietetyczne oraz psychoterapia, są trudne, bowiem wymagają osobistego zaangażowania ze strony pacjenta oraz wiedzy, jak je stosować.

• Techniki relaksacyjne

Wiele badań wskazuje na zależność pomiędzy stresem a zespołem – z tego powodu nie powinno dziwić, że ostatnio coraz częściej w przypadku IBS zaleca się naukę technik relaksacyjnych, takich jak techniki relaksacji mięśni (np. metoda Schultza czy Jacoba), joga i ćwiczenia oddechowe (oddychanie brzuszne). Dobre efekty przynosi też każdy łagodny wysiłek fizyczny, np. marszobiegi czy pływanie. Wiadomym jest, że u 1/3 chorych napięcie nerwowe znacząco nasila występowanie wszystkich objawów. Aby temu zapobiec, warto skorzystać z kursu metod relaksacji, kursu jogi lub warsztatu Mindfulness („uważności”). Można też zakupić płytę z nagraniem metody Schultza lub techniką Jacobsona. Nie od rzeczy jest też znalezienie dla siebie relaksującego hobby.

• Zmiany w diecie, zadbaj o układ pokarmowy

Lekarze zalecają przede wszystkim zmianę sposobu jedzenia: należy jeść spokojnie i powoli, małe posiłki rozłożone na 4-5 porcji w ciągu całego dnia, dbając o układ pokarmowy. Przede wszystkim należy unikać żywności wysoko przetworzonej, a zwłaszcza produktów zawierających duże ilości cukru i tłuszczu zwierzęcego oraz konserwantów i sztucznych dodatków. Zaleca się spożywanie co najmniej 2 litrów wody lub herbat ziołowych (napojów niesłodzonych) dziennie oraz ograniczenie kawy i herbaty do 3 filiżanek dziennie. 

Należy unikać spożywania jedzenia odgrzewanego lub gotowego (zapakowanego) bowiem zawiera ono skrobie w formie „opornej” na trawienie, co wzmaga fermentację w jelicie grubym. Z tego samego powodu warto spróbować ograniczyć jedzenie produktów pełnoziarnistych, takich jak chleb razowy, kasze pełnoziarniste, otręby; szczególnie jeśli w objawach przeważa biegunka i wzdęcia. Z kolei zaleca się wzbogacić codzienną dietę o płatki owsiane i siemię lniane, bowiem u niektórych osób produkty te ograniczają wzdęcia.

Z codziennego zestawu warzyw warto usunąć te, które sprzyjają powstawaniu gazów trawiennych, a więc cebulę, fasolę, brokuły, brukselkę, kapustę oraz czerwoną i zieloną paprykę. W przypadku owoców, należy ograniczyć je do ok. 250 g dziennie oraz zrezygnować z pomarańczy i mandarynek, których sok może mieć działanie drażniące. 
Zauważono, że korzystna w IBS jest dieta FODMAP - uboga w cukry proste, dwucukry i słodziki (np. sorbitol), bowiem cukry te sprzyjają fermentacji w jelitach. Więcej o tej diecie znajdziesz Tutaj. Korzystny wpływ na działanie przewodu pokarmowego ma z kolei spożycie kiszonek i produktów probiotycznych. Zaleca się stosowanie suplementów zawierających szczepy bakterii, przebadane klinicznie i specjalnie wyselekcjonowane do łagodzenia objawów IBS.

Warto również sprawdzić, czy nie występuje u nas nietolerancja laktozy lub glutenu, które mogą dawać podobne objawy. Najlepiej czasowo zastosować odpowiednią dietę eliminacyjną (przy pomocy dietetyka) lub wykonać odpowiednie testy (może je zlecić lekarz rodzinny). Niektórzy dietetycy zalecają również stosowanie większej ilości takich przypraw, jak bazylia, mięta, kurkuma, imbir i kminek, a odstawienie czarnego pieprzu oraz wzmacniaczy smaku (glutaminian sodu, kostki rosołowe). Należy jednak zaznaczyć, że działanie wymienionych przypraw zależy głównie od indywidualnych cech każdego organizmu.

• Psychoterapia

W niektórych przypadkach lekarze zalecają stosowanie leków przeciwdepresyjnych jako skutecznego środka na IBS. Stwierdza się też znaczną skuteczność ukierunkowanej psychoterapii poznawczo-behawioralnej.

• Spróbuję sam

Jednym z najczęstszych błędów popełnianych przez osoby z IBS jest ignorowanie problemu oraz samodzielne szukanie przyczyny. Zwykle nie jest to łatwe, bowiem wymaga sporej wiedzy i dyscypliny. Zalecamy skierowanie się o pomoc wykwalifikowanego specjalisty dietetyka. Samo unikanie mleka lub glutenu zwykle nie jest pomocne w przypadku tego problemu przewodu pokarmowego

• Wezmę coś na żołądek lub jelita

Kolejnym błędem jest nadużywanie stosowanych na własną rękę środków przeczyszczających lub przeciwdziałających biegunce. Jest to działanie doraźne, zwykle nie przynoszące efektu na dłużej. Tymczasem środki przeczyszczające lub silne leki przeciwbiegunkowe (np. loperamid) stosowane długotrwale mogą rozregulować pracę jelit.

• Zdrowe pieczywo

Spożywanie chleba razowego i kasz pełnoziarnistych jest zwykle zalecane, ale niekoniecznie w przypadku drażliwych jelit, bowiem produkty te mogą powodować wzdęcia. Należy ustalić z lekarzem lub dietetykiem, jakie rodzaje błonnika należy spożywać w danym typie IBS.

• Jeden kieliszek w sam raz na trawienie

Przyjmowanie różnego typu używek przez pacjentów cierpiących na IBS nasila występowanie niemal wszystkich objawów. Kofeina zawarta w kawie, herbacie i coli oraz nikotyna z papierosów pobudzają jelita, wywołuje zgagę oraz skurcze żołądka. Alkohol, w szczególności w połączeniu ze słodyczami, może nasilać fermentację i biegunkę.

Oczywiście zaleca się dbanie o odpowiednią dietę, bogatą w świeże warzywa i owoce, natomiast jeśli objawy jelita mają charakter stały lub nawracający należy zbadać przyczyny i przeprowadzić badania diagnostyczne które wskażą ryzyko występowania zespołu jelita drażliwego, lekarz udzieli także informacji, co ma wpływ na przebieg zespołu jelita wskaże przyczyny i leczenie.

Zespół jelita drażliwego jest uznawany za chorobę o dużym znaczeniu społecznym. Jego objawy są bardzo dokuczliwe i działają na chorych niezwykle deprymująco. Jednak podjęcie leczenia i stosowanie się do opisanych wyżej zasad postępowania daje dużą szansę na poprawę jakości życia. Przy odrobinie pracy nad sobą możliwie jest odzyskanie pełnej aktywności na każdej z płaszczyzn. IBS to problem, jednak problem ten można rozwiązać. Zalecamy aby pacjent posiadający objawy zespołu każdorazowo zgłosił się do lekarza specjalisty celem rozpoznania zespołu drażliwego jelita oraz podjęcia leczenia zespołu jelita. Lekarz specjalista będzie najlepszą osobą, która zleci cykl diagnostyczny, zbada stan przewodu pokarmowego, rozpozna przyczynę zespołu jelita drażliwego i zaleci adekwatne leczenie zespołu jelita drażliwego.

Producent: Labomar S.p.A. Via N. Sauro 35/I 31036 Istrana (TV) Włochy

Podmiot prowadzący reklamę: Queisser Pharma Poland Sp. z o.o. ul. Domaniewska 39 02-672 Warszawa Polska